นักดาราศาสตร์ศึกษาจักรวาลอันไกลโพ้น ด้วยกล้องโทรทรรศน์อวกาศจันทรา (Chandra X-ray Observatory) และกล้องโทรทรรศน์อวกาศ เจมส์ เว็บบ์ (JWST) ซึ่งถือเป็นกล้องโทรทรรศน์ที่ทรงพลังที่สุดขององค์การนาซา โดยล่าสุดตรวจพบ “หลุมดำ” แต่ไม่ใช่หลุมดำธรรมดา เพราะเป็นหลุมดำที่เก่าแก่ที่สุด และอยู่ห่างไกลที่สุด เท่าที่มนุษย์เคยสำรวจพบมา

นักดาราศาสตร์พบว่า หลุมดำดวงดังกล่าว มีอายุเก่าแก่มาก เพราะหลังจากเกิดบิ๊กแบง (Big Bang) เมื่อ 1.38 หมื่นล้านปีก่อน เจ้าหลุมดำนี้ก็เกิดขึ้นหลังจากนั้นเพียง 470 ล้านปีคำพูดจาก เว็บสล็อต มาแรงอันดับ 1

“ธีอา” มีอยู่จริง? ดาวเคราะห์ที่พุ่งชนโลกจนเกิด “ดวงจันทร์”

นักวิทย์พบ ก๊าซภายใน “แก่นโลก” กำลังรั่วไหลออกมา!?

ตรวจพบคลื่นวิทยุจากอวกาศ ที่ใช้เวลา 8 พันล้านปีกว่าจะมาถึงโลก!

หรือก็คือมันมีอายุมากกว่า 1.32 หมื่นล้านปี แทบจะเรียกได้ว่าเติบโตมาพร้อม ๆ กับเอกภพเลยก็ว่าได้

การค้นพบนี้ อาจช่วยให้นักดาราศาสตร์ปะติดปะต่อได้ว่า หลุมดำมวลยิ่งยวด (Supermassive Black Hole) ดวงแรก ๆ บางดวงในจักรวาล ก่อตัวขึ้นมาได้อย่างไร

อากอส บ็อกดัน นักดาราศาสตร์ฟิสิกส์ จากศูนย์ดาราศาสตร์ฟิสิกส์ฮาร์วาร์ด-สมิธโซเนียน หนึ่งในทีมผู้ค้นพบ กล่าวว่า “เราต้องการใช้ เจมส์ เว็บบ์ เพื่อค้นหากาแล็กซีที่อยู่ไกลออกไป และใช้จันทราเพื่อค้นหาหลุมดำมวลยิ่งยวด”

นอกจากนี้ ทีมวิจัยยังใช้เทคนิคที่เรียกว่า “เลนส์ความโน้มถ่วง” (Gravitational Lensing) ด้วย หลักการของมันคือ ใช้กาแล็กซีใกล้เคียงเป็นเหมือนแว่นขยายขนาดยักษ์เพื่อเบนแสงจากวัตถุที่อยู่ไกลออกไป แรงโน้มถ่วงจะบิดเบี้ยวและขยายแสงของกาแล็กซีที่อยู่ไกลออกไป ทำให้สามารถสังเกตเห็นวัตถุท้องฟ้าที่เดิมทีมองไม่เห็นได้

“เราใช้ประโยชน์จากเวนส์ความโน้มถ่วงช่วยเพิ่มปริมาณแสงที่เราตรวจพบ” บ็อกดันบอก

ด้วยเทคนิคดังกล่าว ทำให้ทีมนักดาราศาสตร์ตรวจพบหลุมดำในกาแล็กซีที่เรียกว่า UHZ1

โดยเมื่อสังเกตในแวบแรก กาแล็กซี UHZ1 ปรากฏในทิศทางเดียวกันกับกระจุกกาแล็กซีที่ชื่อว่า เอเบลล์ 2744 (Abell 2744) ซึ่งอยู่ห่างจากโลกประมาณ 3.5 พันล้านปีแสง

แต่ข้อมูลที่รวบรวมโดยกล้องโทรทรรศน์ เจมส์ เว็บบ์ แสดงให้เห็นว่า จริง ๆ แล้วกาแล็กซี UHZ1 อยู่ไกลออกไปมากกว่านั้น โดยอยู่ห่างจากกระจุกดาวเอเบลล์ 2744 ไปอีก รวมอยู่ห่างจากโลกถึง 13.2 พันล้านปีแสง

ปีแสง คือระยะทางที่ลำแสงเดินทางได้ใน 1 ปี เมื่อพิจารณาถึงระยะห่างระหว่างโลกกับวัตถุต่าง ๆ ตั้งแต่ยุคแรกเริ่มของเอกภพ เมื่อกล้องโทรทรรศน์อย่าง เจมส์ เว็บบ์ สังเกตแสงนี้ ก็เหมือนกับการมองย้อนเข้าไปในอดีต

ทีมงานใช้กล้องโทรทรรศน์จันทราเพื่อตรวจจับก๊าซร้อนยิ่งยวดที่ปล่อยรังสีเอ็กซ์ภายในกาแล็กซี UHZ1 ซึ่งเป็นสัญญาณบ่งบอกว่าหลุมดำมวลยิ่งยวดกำลังมีขนาดใหญ่ขึ้น

การตรวจจับเกิดขึ้นได้โดยใช้กระจุกกาแล็กซีอาเบลล์เป็นแว่นขยาย ซึ่งทำให้แสงของกาแล็กซี UHZ1 และรังสีเอ็กซ์ที่ปล่อยออกมาจากหลุมดำเข้มขึ้นถึง 4 เท่า

นักดาราศาสตร์คิดว่า การค้นพบนี้จะช่วยให้พวกเขาเข้าใจได้ดีขึ้นว่า หลุมดำมวลยิ่งยวดปรากฏขึ้น และขยายตัวจนมีมวลมหาศาลได้อย่างไรในเวลาไม่นานหลังจากการกำเนิดของจักรวาล

นักวิจัยต้องการทราบว่า หลุมดำก่อตัวขึ้นเมื่อก๊าซมวลมหาศาลยุบตัว หรือเป็นผลจากการระเบิดของดาวฤกษ์มวลมหาศาลดวงแรก ๆ

แอนดี กูลดิง นักวิชาการสาขาวิทยาศาสตร์ดาราศาสตร์ฟิสิกส์ มหาวิทยาลัยพรินซ์ตัน หนึ่งในทีมวิจัย บอกว่า “มีข้อจำกัดทางกายภาพว่า หลุมดำสามารถเติบโตได้เร็วแค่ไหนเมื่อพวกมันก่อตัวขึ้น แต่หลุมดำที่เกิดมามีมวลมากกว่านั้นจะต้องเริ่มต้นก่อน มันเหมือนกับการปลูกต้นกล้าซึ่งจะใช้เวลาในการเติบโตเป็นต้นไม้ใหญ่น้อยกว่าการเริ่มปลูกด้วยเมล็ดพืช”

ทีมวิจัยยังค้นพบว่า เมื่อพิจารณาจากความสว่างและพลังงานของรังสีเอ็กซ์ที่ปล่อยออกมา จึงคำนวณได้ว่า มวลของหลุมดำดังกล่าวนี้ มากพอ ๆ กับมวลของดาวฤกษ์ทั้งหมดในกาแล็กซี UHZ1 รวมกัน โดยหากเทียบให้เห็นชัด ๆ คือเท่ากับดวงอาทิตย์ของเราประมาณ 10 ล้านถึง 100 ล้านดวงรวมกัน

โดยทั่วไปแล้ว หลุมดำที่ใจกลางกาแล็กซีจะมีมวลเพียง 0.1% ของดาวฤกษ์ทั้งหมดภายในกาแล็กซีต้นสังกัดของมันเท่านั้น

จึงเกิดการคาดการณ์ว่า หลุมดำใน UHZ1 ที่ผิดปกตินี้ อาจเป็น “หลุมดำขนาดใหญ่พิเศษ” (Outsize Black Hole) ที่ก่อตัวขึ้นเมื่อเมฆก๊าซขนาดมหึมายุบตัว ตามที่มีการทฤษฎีไว้ในปี 2017 โดยทีมวิจัยจากจากมหาวิทยาลัยเยล

เรียบเรียงจาก CNN / NASA

ภาพ Credit: X-ray: NASA/CXC/SAO/Ákos Bogdán; Infrared: NASA/ESA/CSA/STScI; Image Processing: NASA/CXC/SAO/L. Frattare & K. Arcand

พยากรณ์อากาศ “ฝนฟ้าคะนอง-ฝนตกหนัก” กทม.โดน 60% ของพื้นที่

ยิงปะทะ “เสี่ยแป้ง นาโหนด” บนเทือกเขาบรรทัด

เผยโฉม 86 สาวงาม ชิง Miss Universe 2023 เงื่อนไขใหม่สาวข้ามเพศ-แต่งงาน-มีลูก เข้าประกวดลุ้นมง